Katedra Rysunku dla studentów II – V roku

Na Wydziale Malarstwa rysunek odgrywa szczególną rolę. Z jednej strony jest on samodzielnym językiem wypowiedzi artystycznej, z drugiej nie sposób wyobrazić sobie doskonalenia warsztatu artysty malarza bez oparcia na solidnym warsztacie rysunkowym. Problemy ujawniające się w malarstwie często znajdują swe rozwiązanie w rysunku. To co cenne w rysunku, to jego bezpośredniość i brak barier technologicznych. Dlatego może on pełnić rolę pierwszej notatki idei artystycznej i być poligonem doświadczalnym dla koncepcji rozwijanych później w malarstwie i innych technikach.

Tradycyjny na Wydziału Malarstwa system pracy oparty na modelu, studium postaci, studium aktu nie stracił na aktualności. Model w naszej pracowni obecny jest stale. Jednocześnie pracownia jest miejscem konfrontacji odmiennych światopoglądów, wymiany myśli, doświadczeń. Rolą dydaktyka jest wspieranie kształtującej się postawy i indywidualności studenta. Ważna jest również twórcza postawa pedagoga, jego obecność w życiu artystycznym. Daje to bowiem studentowi szansę dialogu. Tylko dialog oparty na wzajemnym szacunku i zaufaniu tworzy atmosferę sprzyjającą rozwojowi kreatywnej, otwartej postawy twórczej.

Każdy student powinien być świadomy swojej odrębności wynikającej z różnicy doświadczeń i przeżyć. Wspieranie indywidualności studenta to również zachęcanie do odważnego prezentowania odmiennej postawy artystycznej, wyrażania trudnych emocji i tworzenia nietypowych koncepcji i rozwiązań.

Ważnym elementem edukacji artystycznej w naszej pracowni jest zachęcanie studenta do prezentacji swoich osiągnięć rysunkowych poza murami Akademii oraz wspieranie samodzielnych inicjatyw. W 2016 roku studenci pracowni utworzyli ogólno-wydziałowe Koło Naukowe Rysownicy. Prowadzą również stronę na facebooku Malarze Rysują, na której każdy student Wydziału Malarstwa może zaprezentować swoje rysunki.

Funkcjonując w dynamicznym świecie, sztuka zawsze jest wrażliwa na zmiany społeczne i kulturowe. Dobra sztuka potrafi wychwycić to co ważne z nieistotnego szumu informacji. Nie tylko reaguje, ale również generuje zmiany i współuczestniczy w procesach kulturowych. Dlatego rolą pedagoga jest zachęcanie do poszukiwania nieznanych dotąd wzorców, skojarzeń, znaków plastycznych i idei wnoszących w nasze życie nowe wartości.

Program kształcenia w Pracowni Rysunku dla studentów II-IV roku opiera się na doskonaleniu warsztatu rysunkowego (kreska, światłocień, itd.) poprzez przede wszystkim studium natury. Bezpośrednią pracę z modelem wobec określonej sytuacji przestrzennej – poza, ruch, kompozycja oraz wobec tematu – hasła mającego sprowokować aktywność wyobraźni, odnalezienie własnego klucza, odpowiedzi oraz sposobów ich realizacji. Studentów obowiązują zadania domowe, które są konfrontacją z zaaranżowaną przestrzenią lub wykreowaną sytuacją.. Poza treściami programowymi niezbędny jest bezpośredni kontakt studenta ze zjawiskami występującymi nie tylko w sztuce, lecz szeroko rozumianej kulturze.

Program kształcenia w Pracowni Rysunku dla studentów II – IV roku opiera się na dwóch etapach:

I

Podstawą jest praca w kontakcie z naturą – model, przedmiot, przestrzeń.

Celem kształcenia jest wyrobienie nawyku obserwacji natury, umiejętność wyrażania środkami plastycznymi zamierzonej idei.

Rysunek jako najprostsza forma zapisu pełni funkcję notatki lub szkicu, obecnie traktowany autonomicznie często występuje jako samodzielna wypowiedź. Punkt wyjścia to studium modela – poza opanowaniem proporcji pojawiają się rysunki pokazujące indywidualne predyspozycje, a także stopień zaawansowania, temperament, aspiracje.

Pierwsza grupa zadań to ćwiczenia w pracowni prowokujące analitycznie świadome określenie formy lub wybieranie elementów zgodnie z tematem zadania, na przykład: sylwetka, detal, wybrany przedmiot, obszary światła, cienia, skala i rodzaj przestrzeni realizowany na płaszczyźnie.

II

Następnie realizowane są ćwiczenia rozwijające wyobraźnię. Kompozycja własna i zadania tematyczne poruszające bardziej złożone plastyczne i ideowe dozowane elastycznie w związku z dojrzałością artystyczną studenta. Są to zadania na temat ustalony wspólnie ze studentami – często finalizowane cyklem trzech do pięciu prac.

(Powstają wówczas rysunki – odpowiedzi wyrażające plastycznymi środkami zamierzoną ideę.) Praca ta może odbywać się poza pracownią.

Takie rozumienie celu kształcenia proponowaną metodą mieści problemy struktury plastycznej rysunku (płaszczyzny) a także wartość i znaczenie kreski, plamy, waloru, konstrukcji, kompozycji, kontrastu, rytmu, itp., jak również kreatywności formułowania dojrzałych światopoglądowo wypowiedzi artystycznych. Problemy te są treścią korekt indywidualnych towarzyszących studentowi podczas całego cyklu kształcenia.

Sprawa środków technicznych, format, dobór narzędzi i materiałów poruszana jest równolegle w zależności od potrzeb wyrazowych rysunku.

Zakres omawianych problemów wynika z aktywnej dyspozycji studenta oraz realizacji indywidualnego programu – jest to podstawa oceny semestralnej. Dużą rolę odgrywa tu indywidualność twórcza studenta. Obszar interesujących go zagadnień. Nie tylko dotyczący procesu dydaktycznego, proponowanych mu zadań, ale także sfery pozaartystycznej – indywidualnego spojrzenia na współcześnie otaczający go świat.

Podstawową zasadą nauczania jest indywidualne podejście do studenta. Jak w każdej innej specjalizacji, tak i w rysunku nie da się wyznaczyć ścisłych ram i określić sztywno założeń i efektów. O tym czy dany cel zostanie osiągnięty decydują indywidualne predyspozycje i zaangażowanie w pracę studenta.

Program kształcenia z grubsza można podzielić na dwa podstawowe etapy: I – prace studyjne wykonywane w oparciu o ćwiczenia z natury oraz II – prace kreacyjne wykonywane w oparciu o tematy podawane przez prowadzącego oraz własne projekty artystyczne studentów . Pierwszy etap jest kontynuacją rozwoju kultury plastycznej poprzez doświadczanie różnych technik rysunkowych, kształtowaniem świadomości doboru środków artystycznego wyrazu oraz elementów budowy obrazu w zależności od tematu pracy. Etap drugi opiera się na indywidualnej pracy ze studentem, w której zasadniczą rolę odgrywa jego samodzielność przy określaniu pola zainteresowań twórczych. W zależności od stopnia uzdolnienia, biegłości warsztatowej, a także możliwości twórczych, dalszy zaawansowany rozwój artystyczny studenta jest realizowany poprzez proponowane zadania tematyczne oraz indywidualne projekty wychodzące z inicjatywy studenta. Jest to też czas poszukiwań właściwych środków artystycznego wyrazu, wykraczających poza techniki rysunkowe w klasycznym rozumieniu oraz pogłębionej refleksji dotyczącej własnej twórczości. Ten etap przygotowuje studenta do dalszej samodzielnej pracy artystycznej.

Podstawowym celem nauki rysunku jest wykształcenie studenta zdolnego do dalece samodzielnej pracy, czyli kreacji i odkrywania nowych wartości przy pomocy wszelkich dostępnych środków i technik, z którymi zapoznawał się na wcześniejszych etapach edukacji oraz posiadającego umiejętność dokonywania krytycznej samooceny. Kończąc czteroletni kurs rysunku student powinien dysponować niezbędną wiedzą i posiadać odpowiednio wypracowany warsztat artystyczny pozwalający na swobodne i świadome budowanie własnej wypowiedzi oraz kształtowanie myśli twórczej, natomiast nabyta w toku studiów umiejętność oceniania zarówno cudzych jak i własnych dokonań będzie odpowiadać za późniejszy, dalszy rozwój młodego artysty po opuszczeniu murów uczelni. Zakreślam jedynie bardzo ogólne ramy, ponieważ bardzo trudno jest ustalić sztywne wytyczne dla studentów, którzy są na bardzo zróżnicowanym poziomie dojrzałości nawet w obrębie jednego roku studiów. Uważam, że potrzebne jest bardzo indywidualne podejście do każdego studenta ze szczególnym uwzględnieniem jego predyspozycji i osobowości artystycznej, zarówno przy wyznaczaniu zadań jak i w momencie oceny wykonanej przez niego pracy.

Chcę by prowadzona przeze mnie obecnie pracownia była otwarta na różne postawy twórcze i zaspokajała indywidualne potrzeby poszczególnych studentów a współpraca opierała się na dialogu w relacji nauczyciel – uczeń.