Używamy ciasteczek

Strona dla prawidłowego działania wymaga plików cookies. Szczegóły ich wykorzystania znajdziesz w Polityce Prywatności.

Katedra Malarstwa dla studentów II – V roku

  • dr Paweł Nocuń

    kierownik katedry

I Pracownia Malarstwa

Program nauczania malarstwa powinien służyć kształtowaniu postawy twórczej. Umownie można przyjąć, że składa się on z dwóch części wzajemnie się uzupełniających. Pierwsza część, którą można nazwać mianem obiektywnej, związana jest z podstawowymi problemami obrazu. Jest to obserwacja natury, problem przeniesienia oglądu otaczającej nas rzeczywistości na język obrazu. Określenie koloru, kształtowanie formy, kompozycja poszczególnych elementów, badanie relacji między nimi, problem światła, gamy barwnej, przestrzeni, planów, techniki malarskiej. Wszystkie te elementy student może przyswoić jedynie przez długotrwałą, systematyczną pracę. Druga część, którą można nazwać subiektywną, związana nierozerwalnie z pierwszą, polega na podkreśleniu indywidualnych cech studenta, tego co w jego pracy jest osobiste, oryginalne. Nowe rozwiązania powstają w wyniku dotychczasowych doświadczeń malarskich wzbogaconych przez zajęcia z rysunku, pracowni struktur, tkaniny, grafiki, itd., a także obserwacji pracy kolegów. Wpływ na poszukiwanie własnej drogi twórczej mają też doświadczenia życiowe, przemyślenia, przyspieszone dojrzewanie intelektualne i plastyczne, jakie ma miejsce w uczelni. Znaczenia nabiera powód powstania obrazu. Zwracając uwagę na powstawanie nowych oryginalnych wątków w pracach studenckich, pamiętać należy o tym, aby osadzone one były w kategoriach wymienionych w części pierwszej, która powinna być bazą dla nowych realizacji. Ważnym elementem kształcenia są wyjazdy w plener, które pracowania organizuje corocznie. Naturalne wszechobecne światło, nieskończona przestrzeń, zależność koloru od oświetlenia, pory roku, wyjątkowość regionu dają nowe doświadczenia. Pozwalają też na lepsze poznanie się, wymianę myśli, wrażeń, kształtują twórczą grupę młodych artystów.

II Pracownia Malarstwa

Szkoła artystyczna mając inny charakter niż pozostałe uczelnie typu akademickiego, obok kształcenia i wyposażenia studenta w podstawowe wiadomości i umiejętności związane z wykonywaniem zawodu, pełni jeszcze jedną ważną rolę, a mianowicie, zadanie umiejętnego budzenia i formowania świadomości artystycznej i osobowości młodego człowieka, odkrywania i pobudzania w nim drzemiących możliwości i uświadamiania mu różnych dróg dojścia do samorealizacji. Te dwa elementy, które można nazwać na użytek programu kształtowaniem sprawności formalnej oddziaływaniem na świadomość, są podstawą nauczania artystycznego w naszej pracowni. W praktycznym działaniu przejawia się to w starannym i celnym dozowaniu tych dwóch elementów dydaktyki. W tym miejscu nie będę rozwijać formalnego aspektu kształcenia studenta w zakresie zdobywania i poznawania umiejętności poruszania się w obszarze malarstwa, który uważam za oczywisty i bezdyskusyjny. Opiera się on, bowiem w swojej metodzie na sprawdzonych wzorcach pracy związanych z ostrością obserwacji i notowania natury, czyli pracy z modela oraz zadaniach tematycznych związanych z treściami kształcenia. Tak, więc, treść programu dydaktycznego obok codziennej pracy nad precyzyjnym postrzeganiem związków typu: przestrzeń – światło – linia, przestrzeń – światło – kolor, przestrzeń – światło – człowiek koncentruje się także na drugim elemencie wyżej przedstawionego podziału. Korzystając, bowiem między innymi z tradycji i dorobku, które tworzą historię sztuki i cywilizacji, stawiane będą problemowe zagadnienia do samodzielnego rozwiązania przez studenta. Pomoże to uzupełnić zakres standardu kształcenia formalnego, a przede wszystkim stymulować intelekt i wyobraźnię studenta. Są to przykładowo: definicja przestrzeni, wybór i zastosowanie ograniczonych środków wyrazu, jedność strukturalna dzieła, autonomia dzieła malarskiego, metafizyka dzieła. Zdaję sobie sprawę, że od bliskiego kontaktu pedagoga ze studentem zależy forma przekazu /i jego recepcja/, dlatego przybierze ona kształt korekty indywidualnej, korekty zbiorowej, dyskusji publicznej, autoprezentacji, zadań indywidualnych i zbiorowych realizowanych w pracowni, poza pracownią i na plenerach.

III Pracownia Malarstwa

Zasadą procesu dydaktycznego jest indywidualne podejście do każdego studenta i studentki.

Nawet najlepiej opracowane metody kształcenia nie zastąpią postawy otwarcia na nowe zjawiska w sztuce, jakie, nieraz nieświadomie, wnoszą do pracowni młode artystki i artyści. Zadaniem osoby prowadzącej jest gotowość na przyjęcie twórczości każdej osoby i analiza tej twórczości z pozycji doświadczenia. Potencjał malarstwa daje się wyrazić tylko w obrazie, ale niezbędna jest do tego intensywna wymiana myśli. Dialog jest zatem podstawowym narzędziem w pracy dydaktycznej.

W Pracowni zajmujemy się głównie pojęciem obrazu, które, choć w poszerzonym znaczeniu, można identyfikować jako malarstwo. Traktujemy malarstwo jako dziedzinę sztuki całkowicie współczesną, zdolną mierzyć się z aktualnymi problemami świata, a także jako obszar autonomicznej i osobistej wypowiedzi. Droga kształtowania własnego języka malarskiego przebiega pomiędzy określeniem przestrzeni indywidualnych zainteresowań i poszukiwaniami możliwości jakie daje warsztat. Jednocześnie wszystkie działania interdyscyplinarne mogące poszerzać, czy uzupełniać perspektywę malarstwa, znajdują się w zakresie programu pracowni.

Oprócz regularnych zajęć i spotkań „przy pracy” przewidujemy współpracę z instytucjami zewnętrznymi, „wyjście” z uczelni, a także spotkania z artystkami i artystkami, wspólne przeżywanie bieżących zjawisk w sztuce.

IV Pracownia Malarstwa

Program nauczania ma służyć przede wszystkim kształtowaniu samodzielnego, kreatywnego, twórczego myślenia i działania, uświadomieniu stosunku do rzeczywistości, właściwemu pokierowaniu rozwojem intelektualnym studenta.

Drugim elementem programu nauczania jest praca nad kształtowaniem sprawności warsztatowej, zdobywaniem umiejętności w obszarze sztuk plastycznych przez młodego artystę.

V Pracownia Malarstwa

Moją ideą jest wykształcenie młodych artystów, którzy mieliby potencjał wykreowania swojego malarstwa, nowej sztuki ujmującej ich świat. Chodzi o odpowiedź artysty co w życiu ma sens – co jest warte malowania. Artysta musi dysponować indywidualną hierarchią spraw i problemów, które jest odzwierciedleniem jego artystycznych ambicji i aspiracji. Dlatego pracę z młodymi artystami opieram na ich indywidualnych potrzebach, a także na analizach doświadczeń innych artystów, oraz na obserwacji wydarzeń pozaartystycznych tworzących współczesność. Według mnie najlepszy student to ten, który pasjonuje się studiowaniem samego siebie; własnych treści i możliwości wyrażenia siebie. Formę współpracy proponuje student. Wyjazdy zagraniczne organizujemy wspólnie

VI Pracownia Malarstwa

Podstawową wytyczną jest hasło: „Nie szkodzić”, któremu towarzyszy przekonanie, iż należy kreować studenta zdolnego do kreowania dzieł. Dydaktyk powinien pobudzać przede wszystkim zmysł odkrywczy, a nie naśladowczy, oraz tworzyć uczniów innych niż sam nauczyciel. Należy dać studentom pewną wolność, możliwość popełniania błędów. Istotna jest wzajemna relacja: mistrz – uczeń. Program kształcenia w Pracowni Malarstwa dla studentów od II do V roku studiów opiera się na dwóch etapach:

Pierwszym z nich (obowiązkowym na wszystkich latach studiów) jest studium z natury, które zawiera: studium aktu, martwą naturę, studium wnętrza i pejzaż. Przez studium natury rozumiana jest nauka obserwacji. Ma ona na celu wypracowanie u studenta umiejętności transpozycji przestrzeni trójwymiarowej na płaszczyznę. W ramach studium istotnymi zagadnieniem są wymagane przez dydaktyków: rozwój wrażliwości na kolor, umiejętność prawidłowego, a jednocześnie kreatywnego komponowania. Oba zagadnienia są nauczane w oparciu zarówno o wzorce klasyczne, jak i obserwację zjawisk naturalistycznych – ze świata potocznego. W ramach studium z natury równie ważnymi elementami są: klasyczna anatomia,perspektywa i przestrzeń malarska, oraz analiza struktury światła jako zjawiska fizycznego i znaczeniowego jako metafizycznego, ponadto: zagadnienie temperatury koloru, dysonansu, tonacji rytmu i kontrastu.

Drugim etapem kształcenia w pracowni jest własna kreacja artystyczna studenta. W jej skład wchodzą zarówno zadania kompozycyjno-tematyczne proponowane przez prowadzącego pracownię, (których zaliczenie jest jednoznaczne z zaliczeniem każdego kolejnego semestru) jak i projekty i inicjatywy własne studenta. Na ten rodzaj dydaktyki nacisk kładziony jest na wszystkich latach studiów z zaakcentowaniem roku IV i V (semestr VII, VIII, IX) jako przygotowania do samodzielnego wykonania magisterskiej pracy dyplomowej na roku V (semestr X). Doskonalenie własnej kreacji artystycznej opiera się na zachowaniu i rozwoju naturalnych predyspozycji studenta, jego indywidualnego języka malarskiego, osobowości, wzbogacenia jego świadomości i wyobraźni, poszerzeniu kontekstu funkcjonowania malarstwa w społeczno-kulturalnym pejzażu, wyzwalanie ambicji, odwagi i wiary w siebie.

Mimo całej złożoności procesu dydaktycznego w dyplomującej pracowni malarstwa, nauka opiera się tu w dużej mierze na „samokształceniu” i umiejętnym wyciąganiu z niego wniosków. Studenci wszystkich lat (II, III, IV, V) pracują razem i często odpowiadają na te same zadania proponowane przez prowadzącego. Jednak kryteria oceny są inne na poszczególnych latach studiów. Dialog i dyskusja dydaktyczna towarzyszące każdemu przeglądowi prac studenckich są impulsem do budowania przez studentów postaw artystycznych. Niezwykle istotna staje się w tym miejscu konfrontacja tych postaw, która implikuje uczenie się od siebie nawzajem, co spójne jest z ideą pracowni mistrzowskiej. Przy czym ideę tę rozwijamy o następującą myśl: dydaktyk ucząc innych ma sam się uczyć i doskonalić.